Kwalitatief onderzoek in uitvoering

Perspectieven op ‘zinvolle’ participatie

Een van de onderzoekprogramma’s binnen de huidige meerjarenprogrammering van het Sociaal en Cultureel Planbureau is Participatie, Talentontwikkeling en Kansengelijkheid. Binnen dit programma is een onderzoek van start gegaan naar ‘Perspectieven op ‘Zinvolle’ Participatie’. Dit onderzoek heeft als doel inzicht te krijgen in beleidsaannames en realiteiten als het gaat om participatie van burgers gedurende de levensloop, en richt zich op respectievelijk jongeren, ouders van jonge kinderen, en ouderen. 

Het onderzoek naar jongeren en participatie richt zich op de Maatschappelijke Diensttijd (MDT). De nationale overheid zet in op het vergroten van participatie onder jongeren in de samenleving. MDT is een van de manieren voor jongeren om actief een steentje bij te kunnen dragen, om hun eigen talenten te ontdekken, om netwerken uit te breiden, en om zingeving te ervaren. Het idee is dat MDT positieve resultaten opbrengt voor zowel jongeren als (anderen in) de samenleving. Dit onderzoek wil in kaart brengen hoe jongeren MDT ervaren en wat het voor hen opbrengt wat betreft participatie. Vervolgens worden deze inzichten betreffende MDT in de praktijk teruggekoppeld naar beleid: wat voor aannames en mensbeelden onderliggen het beleid, en hoe schuurt dit al dan niet met de dagdagelijkse realiteiten van jongeren? Hoe kunnen we leren van de ervaringen van jongeren, zowel binnen als buiten de MTD? Dit onderzoek wordt uitgevoerd aan de hand van kwalitatieve onderzoeksmethoden. Het etnografisch onderzoek loopt tot het najaar van 2022. 

Het onderzoek naar ouders van jonge kinderen richt zich op Integrale Kindcentra en specifiek de kinderopvang. Kinderopvang heeft het doel om naast de pedagogische ontwikkeling van kinderen en het tegengaan van kansenongelijkheid, de arbeidsparticipatie van ouders, en met name vrouwen, te vergroten. Dit onderzoek wil in kaart brengen hoe ouders van jonge kinderen omgaan met de regelingen en beleidsinstrumenten die op hen zijn gericht. Hoe geven zij zelf vorm aan de inrichting van werk en zorg, en de keuzes die zij maken met betrekking tot de opvang en scholing van hun jonge kinderen? In hoeverre zijn deze regelingen bepalend, of gaat het eerder om pragmatische keuzes, of maatschappelijke normen die de keuzes van ouders beïnvloeden? Hoe kan beleid hiervan leren? Om antwoord te geven op deze vragen willen we met IKC’s/KC’s en ouders in gesprek. Gezien de recente aandacht op nationaal niveau voor de bijdrage die integrale kindcentra kunnen leveren aan de vermeerdering van arbeidsparticipatie maar ook het tegengaan van kansenongelijkheid, komen wij op verschillende locaties kijken en praten we met de branche, ouders, politici en beleidsmedewerkers over hoe beleid kan leren van de dagdagelijkse realiteiten van ouders om en rond het IKC. 
Het onderzoek naar ouderen en ‘zinvolle’ participatie zal begin 2023 van start gaan.