Vier typen gemeenten
Een instrument om verschillen tussen gemeenten in beeld te brengen
De maatschappelijke opgaven waar Nederland voor staat, spelen zich voor een belangrijk deel af in de lokale omgeving. Of het nu gaat om het sociaal domein, de energietransitie of de woningmarkt, gemeenten vormen de centrale schakel tussen de rijksoverheid en burgers. In de manier waarop maatschappelijke opgaven zich gemeentelijk manifesteren, bestaan grote verschillen. Ruimtelijke en economische omstandigheden lopen uiteen en in verschillende gemeenten drukken verschillende inwoners hun stempel op de lokale samenleving.
Om deze redenen zijn gemeenten ook belangrijk in het onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau. Binnen het programma Lokaal. Het sociaal domein en de kracht van de lokale verzorgingsstaat hebben gemeenten de volle aandacht.
Een van de instrumenten die we gebruiken bij het zichtbaar maken van verschillen tussen gemeenten, is een typologie waarmee we vier categorieën van gemeenten onderscheiden. Hoewel een typologie nooit recht kan doen aan alle omstandigheden en eigenheden waar gemeenten mee te maken hebben, is het een toegankelijke manier om verschillen in beeld te brengen over een breed scala aan onderwerpen. Wij proberen zo een genuanceerd, gebalanceerd en herkenbaar beeld te schetsen van de maatschappelijke vraagstukken waar Nederland mee te maken heeft. Met de namen van de typen proberen we de betreffende gemeenten te karakteriseren, maar dat neemt niet weg dat ook binnen de typen de verscheidenheid groot is. Hoewel gemeenten in eenzelfde type op een aantal kenmerken op elkaar lijken kunnen ze op andere kenmerken verschillen.
Deze typologie werd gebruikt in de publicatie Voorzieningen in 3D en zal het komend jaar in meer onderzoek gebruikt worden. Ook anderen zijn van harte uitgenodigd gebruik te maken van deze typologie. Meer informatie kunt u lezen in de achtergrondnotitie.
Contactpersoon: Lotte Vermeij