Mensbeelden bij beleid

Welke mensbeelden gaan er precies schuil achter beleid? Zien beleidsmakers mensen als vooral op zichzelf gericht, of juist als voornamelijk sociaal betrokken? Welke concrete gevolgen heeft dit voor de keuzes van beleidsinstrumenten? En hoe kijken inwoners naar deze kwesties? Hierover ontbreekt op dit moment nog kennis bij beleidsmakers. Daarom gaat het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) daarmee aan de slag in het project Mensbeelden bij beleid.

Mensbeelden hebben invloed 

De overheid maakt beleid en vaak zit daar een specifiek mensbeeld achter. Bijvoorbeeld aannames over wat mensen denken, willen en doen. Mensbeelden hebben we allemaal, dat is normaal. Maar sommige mensbeelden blijken soms alleen te simpel, te optimistisch of juist te somber te zijn. Dat kan negatieve gevolgen hebben voor mensen: zij krijgen te maken met beleid dat niet goed aansluit op hun leven, vanwege de mensbeelden achter dat beleid. Niet-kloppende mensbeelden schaden het vertrouwen van inwoners in de overheid en zetten de legitimiteit en effectiviteit van beleid onder druk. 

De aanpak 

In dit project analyseert het SCP beleidsdocumenten en wordt bestaande wetenschappelijke literatuur over mensbeelden in kaart gebracht. Ook onderzoekt het SCP in gesprekken met beleidsmakers hoe zij aankijken tegen inwoners, hoe bewust zij zich zijn van hun mensbeelden en hoe deze een rol spelen bij beleidskeuzes. Verder houden onderzoekers gesprekken met (groepen) inwoners over hoe zij ervaren dat de overheid naar hen kijkt. Wat doet dat met hun vertrouwen in de overheid en het draagvlak voor beleid? De onderzoekers hebben daarbij in het bijzonder aandacht voor enkele specifieke beleidsdossiers, zoals hoe mensen zich hun hele leven blijven ontwikkelen.  

Dit levert het op 

Met de uitkomsten van het project kan het SCP kansen en knelpunten signaleren voor effectief, verantwoord en toekomstbestendig beleid. Zowel vanuit het perspectief van inwoners als van beleidsmakers. Zo draagt het SCP met kennis over mensbeelden bij aan beter beleid.  

Meer informatie 

Wilt u meer weten over dit project? Neem dan contact op met projectleider Roel Willems.

Dit project maakt deel uit van het onderzoeksprogramma Beleidsvisies, burgervisies en gedragingen.