Achtergrond Meerjarenplan 2021-2025

Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) werkt vanaf 1 januari met een vijfjarig onderzoeksprogramma voor de periode van 2021 tot en met 2025. Dat programma is beschreven in het Meerjarenplan 2021-2025.

Strategisch kader

Het SCP verricht onderzoek vanuit een strategisch kader, waarbij het SCP gebruik maakt van twee strategische perspectieven:

  • De veranderende verzorgingsstaat
  • Processen van in- en uitsluiting

Deze strategische perspectieven vormen samen de ‘bril’ waardoor het SCP de samenleving bekijkt.

Programma’s

Actuele maatschappelijke vraagstukken en de perspectieven geven richting aan het onderzoek van het SCP en zorgen ervoor dat het onderzoek inhoudelijk de waan van de dag overstijgt. Het SCP richt zich daarbij op vraagstukken die de verschillende beleidsdomeinen overstijgen en onderzoekt die door middel van zeven programma’s. Hiermee ontsluit het SCP kennis en inzichten over de kwaliteit van de samenleving in Nederland, waaronder over de kwaliteit van leven van de bevolking, (rechtvaardige) verdeling, maatschappelijke samenhang en duurzame ontwikkeling.

Nieuwe en vertrouwde thema’s

Met het Meerjarenplan 2021-2025 anticipeert het SCP op maatschappelijke ontwikkelingen en vraagstukken die de komende jaren in Nederland spelen. Denk aan vertrouwde SCP-thema’s zoals kansengelijkheid en brede welvaart, maar ook nieuwe thema’s zoals onderzoek naar overheidsinterventies om gedrag te veranderen en over de gevolgen van internationalisering op ons dagelijks leven. Daarnaast gaat het SCP op basis van het Meerjarenplan vraagstukken zoals diversiteit, emancipatie en cultuur op een andere manier benaderen. Dit gebeurt in lijn met de koers en visie van de organisatie voor de komende vijf jaar.

Handelingsopties voor beleid

Waar het SCP voorheen vooral monitoringsonderzoek deed om verandering in de samenleving te meten, richt het SCP zich met het Meerjarenplan 2021-2025 op het verkennen en verklaren van integrale maatschappelijke vraagstukken. Daarbij zijn verschillende wetenschappelijke disciplines, beleidsterreinen en departementen betrokken. Tevens gaat het SCP vaker handelingsopties meenemen in zijn analyses. Op die manier wil het SCP beter aansluiten bij de totstandkoming van overheidsbeleid.

Flexibiliteit

Om tot dit Meerjarenplan te komen heeft het SCP de verwachte ontwikkelingen op verschillende beleidsterreinen in 2020 in kaart gebracht. Daarvoor is niet alleen eigen onderzoek gebruikt, maar ook andere wetenschappelijke literatuur, beleidsnotities en strategische agenda’s van departementen en andere adviesorganen van de overheid. Er zijn gesprekken gevoerd met vertegenwoordigers vanuit beleid, politiek, maatschappelijke organisaties, gemeenten, andere kennisinstellingen en de wetenschap. Maar er kan veel gebeuren in vijf jaar. Het SCP blijft daarom gedurende de looptijd van het plan in gesprek met beleid, politiek, wetenschap en maatschappelijke organisaties om de ontwikkelingen die het planbureau ziet te toetsen. Op die manier wil het SCP het Meerjarenplan jaarlijks herijken. Binnen het Meerjarenplan is ruimte voor flexibiliteit ingebouwd, zodat er ook ingesprongen kan worden op actuele gebeurtenissen en nieuwe ontwikkelingen.