Sociale en Culturele Ontwikkelingen 2025
Met de Sociale en Culturele Ontwikkelingen 2025 geeft het SCP inzicht in de kwaliteit van de samenleving: hoe gaat het met mensen in ons land, hoe is het gesteld met de sociale samenhang en hoe kijken mensen naar de overheid en de politiek.
Download in Nederlands: 'Sociale en Culturele Ontwikkelingen 2025'
Download in Nederlands: 'Bijlage Sociale en Culturele Ontwikkelingen 2025'
Download in Nederlands: 'Factsheet Sociale en Culturele Ontwikkelingen 2025'
Auteurs: Roel Willems, Willem Huijnk

Bij het opstellen van de Voorjaarsnota moeten keuzes worden gemaakt over bezuinigingen in 2026. Het Sociaal en Cultureel Planbureau roept het kabinet met haar rapport Sociale en Culturele Ontwikkelingen 2025 op om bij die keuzes aandacht te hebben voor de structurele ongelijkheid in ons land. De gevolgen van deze ongelijkheid zijn namelijk verstrekkend. Het zorgt niet alleen voor minder welzijn, maar leidt ook tot minder participatie en meer wantrouwen: tussen mensen onderling en richting de overheid.
Uit deze ‘stand van het land’ blijkt dat mensen met een theoretische opleiding, een toereikend inkomen en een goede gezondheid vaak positief zijn over hun leven en over hun leefomgeving in Nederland. Mensen met een laag inkomen, een slechtere gezondheid en een tekort aan andere zogenaamde hulpbronnen kunnen minder meedoen in de samenleving en hebben minder vertrouwen in andere mensen en de overheid.
Structurele ongelijkheden en gezondheidsverschillen zijn van invloed op het samenleven in Nederland en op de relatie van burgers met de overheid. Het SCP roept het kabinet op om oog te hebben voor de grote ongelijkheden tussen groepen mensen. Dit kan door te werken aan bestaanszekerheid voor de groepen mensen die het nodig hebben, niet alleen op het gebied van inkomen, maar ook door op meer structurele wijze in nieuw beleid te werken aan het verkleinen van ongelijkheden.
Video Sociale en Culturele Ontwikkelingen
Voor passend beleid is het belangrijk om te weten hoe het met de inwoners van Nederland gaat.
Hoe leven mensen samen?
Hoe ervaren zij hun relatie met de overheid?
En hoe is het gesteld met hun kwaliteit van leven?
Het Sociaal en Cultureel Planbureau heeft dit onderzocht in het rapport Sociale en Culturele Ontwikkelingen 2025.
Het onderzoek geeft inzicht in hoe het met de samenleving gaat op drie onderdelen,
de kwaliteit van leven, sociale samenhang en de relatie van burgers tot de overheid.
Wat valt op?
Kwaliteit van leven gaat over wat mensen hebben, doen en voelen.
Hierin scoren Nederlanders gemiddeld hoog.
Waarbij theoretisch geschoolde mensen en mensen met een betere gezondheid meer tevreden zijn over hun leven.
Sociale samenhang gaat over hoe Nederlanders zich tot elkaar verhouden.
Hierin zien we dat het vertrouwen in anderen hoger is bij mensen die theoretisch geschoold zijn,
een hoog inkomen hebben en een goede gezondheid hebben tegenover mensen met een praktische opleiding, lager inkomen en slechtere gezondheid.
Met de relatie van burgers tot de overheid kijken we naar in welke mate mensen zich gehoord en gezien voelen door de overheid
en in hoeverre zij het gevoel hebben dat de overheid hen rechtvaardig behandelt.
Hieruit blijkt dat politiek vertrouwen onder Nederlanders al een aantal jaar laag is.
We zien dat verschillen tussen mensen groot zijn. Leefwerelden lopen meer uiteen, en problemen kunnen zich snel opstapelen voor mensen met weinig toegang tot hulpbronnen.
Dit heeft grote gevolgen voor hoe mensen kijken naar de samenleving.
Het advies? Kijk verder dan de problemen van nu en ontwikkel beleid dat op
de lange termijn bestendig is en structurele ongelijkheid kan terugdringen.