Aandeel vrouwen in topfuncties gegroeid in 2020
Update van cijfers over vrouwen in topfuncties in de Emancipatiemonitor
De Emancipatiemonitor van het SCP en het CBS komt eens per twee jaar uit en bevat de meest recente gegevens over thema’s die in het landelijk emancipatiebeleid centraal staan. De laatste editie met voornamelijk cijfers over 2018-2019 verscheen in 2020. Voor het onderwerp ‘Vrouwen in topfuncties’ (kaart 11) zijn de cijfers van 2020 nu toegevoegd in bijgaande update.
Ontwikkelingen vrouwen in topfuncties
Tussen 2018 en 2020 is het aandeel topvrouwen in beursgenoteerde en andere grote bedrijven toegenomen. Dit gold vooral voor de raden van bestuur van de beursgenoteerde bedrijven, namelijk van 8% in 2019 naar 12% in 2020. Ook het aandeel van vrouwen in de raden van bestuur van sociaaleconomische organisaties (o.a. UWV, pensioenfondsen) is van 2018-2020 flink gestegen, namelijk van 25% naar 36%. In de subtop van grote bedrijven was eveneens sprake van een significante stijging, namelijk van 22% naar 28%. In de raden van commissarissen bleef het aandeel vrouwen min of meer gelijk.
Ook in de top en subtop van zorg en welzijn en maatschappelijke organisaties was er van 2018 tot 2020 geen stijging van het aandeel topvrouwen, maar daar ligt het aandeel vrouwelijke bestuurders al op een relatief hoog niveau (rond 40%).
Steun voor de quotumregeling
Aan de geschiktheid van vrouwen voor topfuncties wordt in Nederland niet getwijfeld: het overgrote deel van de bevolking (rond 90%) vindt vrouwen en mannen even geschikt. Over concrete maatregelen om meer vrouwen in de top te krijgen, denken burgers wisselend. Een grote minderheid van de vrouwen (40%) en een kwart van de mannen is het eens met de (vermoedelijke) toekomstige quotumregeling. Deze houdt in dat de raad van commissarissen van beursgenoteerde bedrijven, waarschijnlijk vanaf 2021, voor minstens een derde uit vrouwen dient te bestaan. Slaagt een bedrijf er niet in een vrouw voor een vacature in de raad van commissarissen te benoemen, dan wordt er niemand benoemd.
Meer steun voor de quotumregeling is er bij grote bedrijven zelf. De helft van de grote bedrijven vindt de toekomstige quotumregeling een goede zaak, de meeste anderen zien zowel voor- als nadelen. Mochten deze bedrijven onder de quotumregeling gaan vallen (wat alleen geldt voor de beursgenoteerde bedrijven), dan denkt 30% dat het zal lukken het quotum in de komende jaren te gaan halen en 35% geeft aan dat al gehaald te hebben. De overige bedrijven (35%) schatten in dat dat lastig zal worden.
In 2019 adviseerde de Sociaal-Economische Raad om een verplichtend ‘ingroeiquotum’ in te voeren voor vrouwen in de raad van commissarissen van beursgenoteerde bedrijven. Op 11 februari 2021 stemde de Tweede Kamer in met de invoering van een quotum; dit voorstel wordt na het zomerreces behandeld in de Eerste Kamer.
Emancipatie-onderzoek door het SCP
Het SCP heeft een lange traditie van onderzoek naar de emancipatie van vrouwen en mannen in Nederland. In de Meerjarenprogrammering (MJP) 2021-2025, de onderzoeksagenda van het SCP, blijft emancipatie een belangrijk thema. Het SCP zal de komende jaren vanuit verschillende onderzoeksprogramma’s inzicht proberen te krijgen in onderliggende mechanismen zodat er aanknopingspunten zichtbaar worden voor beleid. Het thema Emancipatie komt onder meer aan bod in het programma Participatie, talentontwikkeling en kansengelijkheid en het programma Diverse bevolking van Nederland: samenleven nu en in de toekomst.