Oproep SCP aan politiek: toon daadkracht en kom met realistische oplossingen
Het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) agendeert acht urgente maatschappelijke opgaven voor de verkiezingsprogramma’s van politieke partijen. In de notitie die vandaag verschijnt, benadrukt het SCP dat de Nederlandse samenleving voor grote uitdagingen staat. Het SCP roept politieke partijen daarom op om vanuit visie duidelijke keuzes te maken, met realistische oplossingen te komen en daarbij het perspectief van burgers mee te nemen.
De keuzes die de politieke partijen maken en de voorstellen die zij in hun verkiezingsprogramma’s doen raken de kwaliteit van onze samenleving: hoe het met mensen gaat, met het samenleven in ons land en met de relatie tussen burgers en de overheid. Een meerderheid van de mensen vindt dat het de verkeerde kant op gaat met Nederland en verwacht van de politiek dat ze resultaat boekt om problemen in ons land aan te pakken. Het is dan ook belangrijk dat politieke partijen hun keuzes voor Nederland helder uitleggen aan kiezers.
Investeren in een weerbare samenleving
Een maatschappelijke opgave waar het SCP in de notitie speciaal aandacht voor vraagt is het versterken van maatschappelijke weerbaarheid en veerkracht. Meerdere risico’s, van geopolitieke spanningen en klimaatrisico’s tot de mogelijke uitval van het elektriciteitsnetwerk, onderstrepen de noodzaak om buiten crisistijd te investeren in een weerbare samenleving. Dat gaat verder dan individuele voorbereiding zoals de aanschaf van een noodpakket én vraagt meer dan technische maatregelen zoals een crisisplan.
“Om als samenleving weerbaar te zijn in crisistijd is het belangrijk dat we de sociale samenhang in ons land en in gemeenschappen versterken. Zodat mensen elkaar ontmoeten, leren kennen en in tijd van nood iets voor elkaar willen en kunnen doen,” aldus Willem Huijnk, senior onderzoeker bij het SCP.
Stapeling van ongelijkheden
Naast weerbaarheid is het belangrijk aandacht te hebben voor de stapeling van ongelijkheden in ons land. Mensen met achterstanden kunnen niet meedoen in de samenleving, of hebben het gevoel dat ze niet mee mogen of kunnen doen. Het verkleinen van ongelijkheid kan een groot verschil maken voor de weerbaarheid van burgers. Zeker omdat daarmee kan worden voorkomen dat achterstanden van generatie op generatie worden doorgegeven en zich opstapelen gedurende het leven van mensen.
Acht urgente opgaven
Naast weerbaarheid en ongelijkheid benoemt het SCP de volgende urgente maatschappelijke opgaven in aanloop naar de verkiezingen:
- Vereenvoudig het socialezekerheidsstelsel en kijk bij bestaanszekerheid verder dan alleen geld.
- Maak keuzes voor de zorg voordat de houdbaarheid verder onder druk komt te staan.
- Verbind participatiebeleid met de dagelijkse realiteit van mensen en erken grenzen aan wat mensen kunnen doen.
- Ontwikkel migratiebeleid met zowel toekomstvisie als realiteitszin.
- Zorg voor rechtvaardig klimaatbeleid dat consistent is en ongelijkheden niet versterkt.
- Creëer ontmoeting en begrip in de diverse samenleving.
- Zet in op goed bestuur en geef inhoud aan het belang van de rechtsstaat.
Onrealistische beloften doen vertrouwen geen goed
Het SCP waarschuwt politieke partijen voor het maken van onrealistische beloften. In verkiezingstijd is het verleidelijk om meer te beloven dan je kunt waarmaken. Maar dat tast het lage vertrouwen in de politiek alleen maar verder aan. Burgers verwachten dat de politiek met oplossingen komt voor de complexe uitdagingen in ons land. In de notitie benadrukt het SCP dat dat om samenwerking vraagt, zowel binnen de politiek als daarbuiten. Het uitvergroten van verschillen tussen groepen in de samenleving, en de soms vijandige en harde toon in de politiek dragen hier niet aan bij.
Oproep aan politieke partijen
Met de acht maatschappelijke uitdagingen roept het SCP politieke partijen op om vanuit een samenhangende toekomstvisie keuzes te maken. Welke investeringen en bezuinigingen zijn nodig om daar te komen, en waarom? Door verantwoordelijkheid te nemen en hun keuzes helder toe te lichten aan kiezers, kunnen partijen laten zien hoe zij willen bijdragen aan de kwaliteit van leven van mensen én aan een veerkrachtige samenleving.