Digitaal vervlochten, maar ook verbonden?

De toekomst van sociale cohesie in het licht van digitalisering, ongelijkheden en individualisering.

Deze toekomstverkenning van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP) en Stichting Toekomstbeeld der Techniek (STT) naar de invloed van digitale technologie op de samenleving werpt licht op een aantal geleidelijke trends rond digitalisering die op termijn de sociale cohesie kunnen aantasten.

Auteurs: Erik de Bakker, Lonneke van Kampen, Rudy van Belkom (Stichting Toekomstbeeld der Techniek).

Beeld: ©Kim van Dam / ANP / Hollandse Hoogte

Trends die betrekking hebben op digitale en sociale ongelijkheid en individualisering. Zo schaadt toenemende ongelijkheid in algemene zin sociale cohesie. Het moderne proces van individualisering is in meerdere opzichten ambivalent: het zorgt voor emancipatie en progressie, maar ook voor lossere sociale verbanden en fellere verhoudingen tussen burgers. Digitale technologieën kunnen zowel de trends van ongelijkheid als van individualisering versterken. Het is aan de overheid én de samenleving om te sturen op deze ontwikkelingen.

Dit rapport beschrijft, naast de uitkomsten van een literatuurverkenning, twee scenarioworkshops waarin met burgers en deskundigen verschillende mogelijke toekomsten rond digitalisering zijn uitgedacht. Het rapport beoogt de overheid te stimuleren meer toekomstgericht na te denken over de invloed van digitalisering op sociale cohesie en die overwegingen mee te wegen in beleid. Dat vraagt nog meer dan nu om gezamenlijk beleid over de grenzen van departementen. Ook vraagt het om betrokkenheid van burgers en bedrijven.